Het is van 2020 geleden dat we nog op het Afrikaanse continent waren, toen in Ethiopië. Verleden jaar hebben we in allerlaatste instantie een reis naar Malawi moeten annuleren. We hebben nu afgezien van die bestemming nadat in het voorjaar van 2023 de tropische cycloon Freddy zware stortregens bracht in het zuiden van Malawi, waardoor verwoestende overstromingen en modderstromen werden veroorzaakt en een spoor van vernietiging achterbleef in 15 districten. Volgens de president werden meer dan 1.000 mensen gedood en raakten nog veel meer gewond. Meer dan 2,2 miljoen mensen werden getroffen door de zware regenval en overstromingen. Kritieke infrastructuur, waaronder huizen, gezondheidsfaciliteiten, scholen, wegen, bruggen, voedselwinkels en markten, werden beschadigd of vernietigd.
Veel meer is niet nodig om af te zien van een reisje naar Malawi en tel daar dan nog bij benzineschaarste, currency problemen en moeite om chauffeurs te vinden in de meer afgeleide gebieden. Drie van de gewenste bestemmingen waren niet meer open of afgeraden. Ik denk dat zelfs de dapperste avonturier hier zou gaan twijfelen.
Het is nu dus Madagaskar geworden, een eiland ten oosten van Mozambique. Het vierde grootste eiland ter wereld, groter dan Frankrijk en Benelux samen. Al 88 miljoen jaren afgescheiden van het Afrikaanse continent.
Toch was de eerste bevolking van Austronesische afkomst, uit Borneo en Maleisië. Die zouden in de 5de eeuw n. Chr. met uitleggerkano’s (Engels: outrigger), een type kano met een of meer drijvers langs de zijkant bevestigd de 6400 km lange oversteek gemaakt hebben.
Afrikaanse Bantoe bevolking kwam vooral in de tijd toen massaal slaven werden ingevoerd. Deze mix, met ook nog Arabische en Europese invloeden, vooral Franse en Engelse, geven een unieke cultuur, tradities en kunstvormen. Maar dit “achtste continent” is vooral gekend door de uitzonderlijke flora en fauna die zich in de geografische isolatie ontwikkeld heeft. Ongeveer 90% van wat hier leeft en groeit komt nergens elders op aarde voor. Van de acht gekende baobab-, of apenbroodboomsoorten zijn er 6 endemisch in Madagaskar. Ze werden ooit door de goden, onervaren tuinmannen die ze zijn, ondersteboven geplant.
De bekendste bewoners van het eiland zijn echter de lemuren, een groep primaten waarvan 88 soorten endemisch zijn, in alle vormen en groottes, van de kleine muislemur tot de iconische ringstaartlemur, dag- en nachtactieve, carnivoor en frugivoor. De naam is afgeleid van de Romeinse Lemures, boze geesten, zielen van de afgestorvenen, die als spoken rondwaarden omdat ze geen rust in het graf konden vinden en ’s nachts akelige gillen slaakten. Ik ben benieuwd.
Verder een hele zoo van tenrecs, mangoesten, maki’s, sifaki’s, fossa’s …
De beruchte olifantvogel, 3 m groot, is weliswaar uitgestorven, (zijn eieren, 34 cm, worden nog steeds gevonden) en leeft nog slechts voort in oude verslagen van 17de eeuwse ontdekkingsreizigers of in overgeleverde verhalen. Maar hier leven nog zoveel andere unieke species, hopelijk krijgen we wat hulp om ze te determineren. En dan zijn er nog de reptielen en amfibieën, met de kleurrijke kameleons, de gekko’s, de slangen en de Malagassische schildpadden.
We gaan het eiland kriskras doorkruisen naar de Nationale Parken, de fantastische landschappen en natuurmonumenten, de resten van oude culturen en gebruiken, van oude kapersnesten, van een bewogen geschiedenis van vergane koninkrijken en koloniale overheersing.
Vanuit Tana zuidwaarts stoppen we in Ambotolampy bij de aluminium ateliers en de reparateurs van de taxi-brousses.
Via Antsirabe en Miandrivazo rijden we naar één van de hooogtepunten, de Avenue des Baobabs en de Baobabs Amoureux. Bij een avondwandeling en een ochtendwandeling in het Kirindy reservaat zoeken we naar fossa’s en sifaka’s. Dan volgt de lange tocht naar Bekopaka met de spannende overzet over de Tsihiribina rivier en Manambolo rivier. Nog zo’n hoogtepunt: “op de tenen lopen” in het Tsingy du Beharama park, geërodeerde kalksteenrotsen, 200 miljoen jaar geleden gevormd.
Terug via Morondava en Miandriavazo gaat het naar Antsirabe waar we een fietstocht maken naar Lac Tritiva (een kratermeer). De “Vichy-stad” is gekend voor thermische bronnen en delfplaats voor allerlei halfedelgesteenten.
We bezoeken het marktje van Ambositra, plaats van de eunichen, en de typische baksteenovens. Na het Nationale Park van Ranomafana (warm water stad) bezoeken we het Labo photo van Pierrot Men in Fianarantsoa.
Op weg naar Anja Community Reserve stoppen we nog in Ambalavao voor een bezoek aan Aux Bougainvillées Papier Antaimoro in Ambalavo. Het Anja ecoreservaat bekommerd zich om milieu- en cultuurbehoud. We gaan er ook op zoek naar de graven uit de Betsileomonarchieën en de ringstaartlemuren. Bij Ranohira ligt het Isalo National Park, Jurassic landschap met prachtige endemische flora zoals de Bismarkpalmen, Olifantspoot en vele Aloë soorten.
Op de wandelingen moeten we zeker La Piscine Naturelle, de Cascades des Nymphes, de Canyon des Makis en de zonsondergang bij La Fenètre d’Isalo aandoen.
Het cowboystadje Ilafaka is de vindplaats van bijna 50% van ’s werelds saffier. De boomtown trok in de jaren 90 heel wat gelukszoekers aan, telt vele kroegen en bordelen en heeft een kwalijke reputatie wat veiligheid betreft.
We blazen dan even uit voor een strandverblijf in Itafy en nemen dan in Toliara een vlucht terug naar Tana. Dan volgt nog een lusje naar Andasibe en we sluiten af met een bezoekje aan het Rova, het Palais de la Reine en het Andafivaratra Palace.
Dat zijn enkele highlights van wat een drukke en waarschijnlijk vermoeiende reis zal zijn. De afstanden zijn soms nogal lang en we verwachten slechte wegen, we zullen moeten rekenen op een goede chauffeur.
Madagaskar 